زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

سهل بن زیاد آدمی رازی





ابوسعید سهل بن زیاد آدمی رازی (زنده در ۲۵۵ هـ)، از اصحاب و راویان امام جواد، امام‌ هادی و امام حسن عسکری (علیهم‌السّلام) و از محدثان شیعه در قرن سوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوسعید سهل بن زیاد آدمی رازی، اهل ری بود و محضر امام جواد، امام‌ هادی و امام حسن عسکری (علیهم‌السّلام) را درک کرده و از اصحاب آن بزرگواران به شمار می‌رفت و روایاتی را از ایشان نقل کرده است.
نام او در اسناد بیش از ۲۳۰۰ روایت ذکر شده است.

۲ - مشایخ و راویان



سهل بن زیاد علاوه بر امامان معصوم (علیهم‌السلام) از کسانی چون محمد بن عیسی نیز استماع حدیث کرد. از وی افرادی نظیر علی بن محمد علاّن کلینی، محمد بن حسن صفار و محمد بن احمد بن یحیی روایت شنیده و نقل کرده‌اند.

۳ - دیدگاه رجال‌شناسان



رجال‌نویسان شیعه درباره سهل به اختلاف سخن رانده‌اند. شیخ طوسی (د ۴۶۰ق/۱۰۶۹م) در رجال، وی را موثق دانسته، اما در کتاب الفهرست او را ضعیف شمرده است، چنانکه برخی دیگر چون نجاشی (د ۴۵۰ق/۱۰۵۸م)، شیخ صدوق (د ۳۸۱ق/۹۹۱م)، ابن‌داود حلی و علامه حلی او را در روایت ضعیف شمرده‌اند. و احمد بن محمد بن عیسی اشعری نیز وی را که در قم می‌زیست، کذاب و غالی خواند و از قم بیرون راند و مردم را از شنیدن روایاتش نهی نمود، وی از آن پس در ری می‌زیست.

۴ - تاریخ وفات



تاریخ دقیق درگذشت سهل بن زیاد معلوم نیست، اما از آنجا که وی در سال ۲۵۵ هـ با امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) مکاتبه‌ای داشته است، می‌توان وفات او را در نیمه دوم قرن سوم دانست.

۵ - آثار



از نوشته‌های سهل بن زیاد دو کتاب التوحید و النوادر را نام برده‌اند.

۶ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.

۷ - پانویس


 
۱. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۴۰۱.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۴۱۶.    
۳. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۴۳۱.    
۴. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۵.    
۵. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۳۴، ص۱۷۹.    
۶. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۵، ص۳۵۸.    
۷. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۵۶۶.    
۸. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۹، ص۳۵۸.    
۹. کاظمی، محمدامین، هدایة المحدثین، ص۷۸.    
۱۰. اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۳۹۳.    
۱۱. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۴۱۶.    
۱۲. طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۱۴۲.    
۱۳. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۸۵.    
۱۴. ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۲۴۹.    
۱۵. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۳۵۷.    
۱۶. ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۵۷.    
۱۷. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۸۵.    
۱۸. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۳۵۷.    
۱۹. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۴۱۲.    
۲۰. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۸۵.    
۲۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۲۸۴.    
۲۲. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۴۷۹.    
۲۳. بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۴۶.    
۲۴. برقی، احمد بن ابی‌عبدالله، رجال برقی، ص۵۸.    
۲۵. استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۳، ص۹۵.    
۲۶. طریحی، فخرالدین بن محمدعلی، جامع المقال، ص۷۲.    
۲۷. مدرس، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۱، ص۴۴.    


۸ - منبع


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۸۶، برگرفته از مقاله «ابوسعید سهل بن زیاد آدمی».
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «سهل بن زیاد آدمی‌رازی»، ج۱، ص۱۳۸.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.